Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ - ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΒΡΑΔΙΕΣ ΣΤΑ ΔΡΟΣΕΡΑ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΟΘΕΑΤΡΑ


Απ’ τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα ως και τις μέρες μας δεν πέρασε ένα καλοκαίρι στην Ελλάδα χωρίς τη συντροφιά του Καραγκιόζη. Το Πάσχα ή η Πρωτομαγιά αποτελούσε το ορόσημο για το πέρασμα από την χειμερινή στη καλοκαιρινή σεζόν. Και τότε, καιρού επιτρέποντος, έστηναν οι Καραγκιοζοπαίκτες τα θερινά τους θεατράκια σε αλάνες συνοικιών, δροσόλουστους κήπους του κέντρου, πλατείες με μικρά καφενεδάκια, παραθεριστικά κέντρα και λουτροπόλεις, θερινούς κινηματογράφους στο κέντρο και στα απόκεντρα. Η διάρκεια των παραστάσεων σε κάθε στέκι κυμαινόταν από ένα μήνα ως το τέλος του καλοκαιριού. Η εναλλαγή συνέφερε και τους θεατρώνες και τους Καραγκιοζοπαίκτες. Πρέπει να ήσουν «μεγάλο όνομα» και κοσμαγάπητος, για να σταθείς μια ολόκληρη σεζόν στον ίδιο τόπο.
Στα χρόνια τουλάχιστον που έζησα, επίκεντρο των συμφωνιών και συμπράξεων ήταν συχνά το καφενείο του Γιώργου, στο ισόγειο του Σωματείου Καραγκιοζοπαικτών, : στη Σοφοκλέους 48. Εκεί οι παλαιότεροι και ανήμποροι πια καλλιτέχνες εμπιστεύονταν τα μόνιμα θέατρά τους στους νέους και δραστήριους, που σίγουρα θα τους εξασφάλιζαν κέρδη. Αλλά και κινηματογραφιστές, θεατρώνες ή καφετζήδες έκλειναν δουλειές, είχε ψωμί για όλους.

Πριν λοιπόν το Πάσχα άρχιζε ο ευπρεπισμός του Θεάτρου: άσπρισμα και νέα διακόσμηση στο περιτοίχισμα, στρώσιμο της πλατείας με άσπρο χαλικάκι, οι «Καρεκλάδες» έπλεκαν τα όποια φθαρμένα καθίσματα με ψάθα ή πολύχρωμες πλαστικές λουρίδες, ο μπουφές, το ταμείο, η θέση του επόπτη εισιτηρίων, όλα στην εντέλεια. Με τις αναστάσιμες καμπάνες συχνά ηχούσε και το κουδούνι της πανηγυρικής έναρξης του Καραγκιόζη. Πολύχρωμες ρεκλάμες τραβούσαν σα μαγνήτης τους πιτσιρίκους μα και τους μεγάλους, οι ευφάνταστες ζωγραφικές συνθέσεις του Κούζαρου προσέλκυαν και τους πιο δύσπιστους. Καθώς βράδιαζε, ουρά απέξω οι θεατές να κόψουν εισιτήρια: άντρες φρεσκοξυρισμένοι, καλοκουρεμένοι με τα άσπρα κολλαριστά πουκάμισά τους και το παντελόνι με ξυράφι την τσάκιση, κυρίες με τα καλοκαιρινά χρωματιστά, ανάλαφρα φορεματάκια τους, με τα μωρά στα καροτσάκια, πλήθος πολύβουο το παιδομάνι που έτρεχε να πιάσει, με το χωνάκι τα στραγάλια στο χέρι, θέση μπροστά, μπροστά.


ΤΡΕΞΑΤΕ ΟΛΟΙ, ΓΕΛΙΑ ΧΑΡΑ,
ΚΑΘΕ ΒΡΑΔΥ ΝΕΟΝ ΕΡΓΟΝ!
ΑΠΟΨΕ: «Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΗΡΩΑΣ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΜΕΡΟΣ ΦΑΝΤΟΜΑΣ»
Γενική Είσοδος: Δραχμαί 5

Στο ταμείο, συνήθως η γυναίκα του Καραγκιοζοπαίκτη, δεν προλάβαινε να κόβει εισιτήρια, υπό το βλοσυρό βλέμμα του οικονομικού εφόρου, έτοιμου πάντα να κόψει πρωτόκολλο, αν υπερέβαινε τα τυπωμένα. Δίπλα ο γέροντας θεατρώνης, απόμαχος πιά, δεχόταν ευχάριστα τους χαιρετισμούς παλιών φίλων και θαυμαστών. Και μέσα στο πάλκο ο Καραγκιοζοπαίκτης με το μικρό του γιό και το βοηθό του, ετοιμαζόταν να αρχίσει την παράσταση. Μέχρι να σκοτεινιάσει καλά, τον πρώτο λόγο είχε Ο ΑΜΙΜΗΤΟΣ ΠΑΣΧΑΛΗΣ, του αείμνηστου Χρήστου Κονιτσιώτη, οι ξύλινες κούκλες του οποίου, κάθε βράδυ, χρόνια μετά τον θάνατό του, έπαιρναν ζωή στα χέρια του άξιου συνεχιστή του. Ο Φασουλής στις δόξες του λοιπόν, πότε συμπλεκόταν με τον σπιτονοικοκύρη, πότε με τον αποσπασματάρχη, πότε με τη μάγισσα Ταρταρούγα, πότε με το θηρίο του αραχνιασμένου σπηλαίου, …… χαρίζοντας τα πρώτα γέλια. Πανζουρλισμός επικρατούσε, όταν πλάκωνε τους αντιπάλους του, με τη σανίδα, το τηγάνι, ένα μικρό ντενεκέ ….. μ’ ότι έβρισκε μπροστά του στριφογυρίζοντας θριαμβευτικά την φούντα στο ψηλό του κόκκινο φέσι και υποκλινόμενος στα δυνατά χειροκροτήματα.
 Όταν κατά τις εννιά άναβαν τα φώτα του μπερντέ, ο πελώριος δερμάτινος Μπαρμπαγιώργος του Μανωλόπουλου - γνήσιο τέκνο του Ρούλια, του Εύζωνα Ιωάννη απ’ τον Κραβασαρά -  καθήλωνε τους θεατές με το «Ωπ! Κι ένας λαγός …». Κολλητήρια και Καραγκιόζης πάνω σε ποδηλατάκια, αυτοκινητάκια ….., αφού έκοβαν την χολή του μπάρμπα τους του Βόιδι, ανάγγελαν την παράσταση, που άρχιζε «… με καρπαζά βαρβάτη πάνω στην κλούβια κεφαλή του κύρ Χατζαιβάτη», που με τον αξιωματικό του Σαραγίου ξετύλιγαν την υπόθεση,  όπου θριάμβευε ο Καραγκιόζης. Ο ξυπόλητος καμπούρης με το ένα μάτι και τα παράταιρα πόδια, κάθε βράδυ αντιμέτωπος και με μια νέα πρόκληση, άλλοτε έλυνε τα αινίγματα της Βεζυροπούλας, άλλοτε την γιάτρευε, άλλοτε την έκλεβε! Δεν δίσταζε να εξαπατήσει τον Πασά παριστάνοντας τον Προφήτη ή πείθοντάς τον ότι η ψημένη χήνα πέταξε. Με μοναδικό θάρρος νικούσε πρωτοφανή όντα: το ιπτάμενο σκυλόψαρο, το χταπόδι του μαύρου σπηλαίου, ή και τους εξωγήινους κατά την επουράνιο επιδρομή. Πρωτοπαλίκαρο του Διάκου, του Μπότσαρη, του Κολοκοτρώνη συμμετείχε στους εθνικούς θριάμβους, αλλά και συνέπασχε στα εθνικά δράματα. 
Αυτό το απέραντο ρεπερτόριο δρόσιζε και ξεκούραζε όλο το καλοκαίρι το κοινό, καθώς ο αληθινός καλλιτέχνης με μαεστρία το ταξίδευε σ’ άγνωστους τόπους και σε περασμένους καιρούς, χωρίς να παραλείπει να το ευχαριστήσει με μια μικρή επιπλέον κωμωδία πριν του ευχηθεί: «Καληνύχτα σας πέρα για πέρα, από δω μέχρι τα σπιτάκια σας και τα παπλωματάκια σας».



ΤΑΣΟΥ ΚΟΥΖΑΡΟΥ

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΚΙΩΝ - ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ



Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΣΚΙΕΣ ΗΡΩΩΝ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΩΝ

Καθώς το Νεοελληνικό Κράτος  διένυε τις πρώτες δεκαετίες της ύπαρξής του άρχισαν να αποδημούν οι γηραιοί αγωνιστές, του ΄21. Ο «πανδαμάτωρ χρόνος» δεν τους χαρίστηκε. Οι σωματικές πληγές κατά τον άνισο εννιάχρονο αγώνα εναντίον της κραταιής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και τα βάσανα, οι στερήσεις, κακουχίες και φυλακίσεις κατά την Βαυαροκρατία λύγισαν τα ατσάλινα κορμιά τους. Κι έτσι ο Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς, ο Μακρυγιάννης και τόσοι άλλοι ….. «Ιερά πλέον σκηνώματα», χωρίς να γευτούν τη χαρά μιας μεγάλης ελεύθερης πατρίδας, οδηγήθηκαν στην τελευταία τους κατοικία από βαρυπενθούντα πλήθη του ευγνώμονος λαού, που του θρυμμάτισαν τις αλυσίδες της δουλείας. Επικήδειοι  και Επιτάφιοι λόγοι επιφανών πνευματικών ανθρώπων διασάλπισαν στους Πανέλληνες την υπέρτατη υπέρ του Γένους θυσία τους, ενώ τα ασίγαστα δάκρυα έραιναν τους φρεσκοσκαμμένους τάφους των. Τα χρόνια όμως κύλησαν, ξεχάστηκε ακόμη και που κείτονταν τα οστά των περισσοτέρων .«Οι Μυλόπετρες της Ιστορίας» απειλ...

ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ - ΚΟΥΜΠΟΥΡΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ

« Άιντε   στου Μανώλη την Ταβέρνα ρίξανε μια κουμπουριά ……. στουβρρρρ ….. άιντε και τρυπήσαν τα βαρέλια και χυθήκαν τα κρασιά. Νταμουτζουρούμ …… Μπρούμ ……. Μπρούμ! ». Και έπεφτε η καρπαζιά στο κεφάλι του Χατζατζάρη απ’ τον μεθυσμένο Καραγκιόζη, καθώς ξεκινούσε η παράσταση.  Κουμπουριές, φίλοι και φίλες, έπεφταν όχι μόνο στην Καραγκιόζικη ταβέρνα μα και κατά την διάρκεια μιας παράστασης. Κι’ άλλες ακούγονταν μέσα απ’ τον μπερντέ ριγμένες απ’ τον Καραγκιοζοπαίκτη ή τον Κουκλοπαίκτη και τους βοηθούς τους έχοντας πρακτική αξία, καθώς ο βρόντος της κουμπούρας σηματοδοτούσε την έναρξη των παραστάσεων. Τον Σεπτέμβρη του 1902 ο Χρήστος Κονιτσιώτης – κορυφαίος ανδρεικελλοπαίκτης που ξεκίνησε από Καραγκιοζοπαίκτης και πέθανε το 1928-29- « Εξακολουθεί τας παραστάσεις του εις το Αθήναιον. Ανάβει και κάθε βράδυ το τόξον του αεριόφωτος προ του θεάτρου. Εις τας 10 πέφτει η πρώτη κουμπούρα ……… εις τας 11 η δευτέρα , εις τας 12 η τρίτη …..   οι περίοικοι το βράδυ ...

ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ…ΣΚΙΕΣ !

ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΦΙΓΟΥΡΩΝ ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΚΙΩΝ Το Θέατρο Σκιών αναμφίβολα αποτελεί την έσχατη μορφή θεάτρου! Και λέγοντας έσχατη, εννοούμε την τέλεια απομάκρυνση του υποκριτή από το προσκήνιο, αφού πλέον ανάμεσα σ’ αυτόν και τους θεατές μεσολαβεί η οθόνη, στην οποία προβάλλεται ένα ενεργούμενο, κατασκευασμένο από χαρτόνι, δέρμα, ζελατίνη και το οποίο κινείται με τη βοήθεια μίας σούστας από το χέρι  του Καραγκιοζοπαίκτη. Αυτός δεν το θέτει μόνο σε κίνηση, αλλά τού δανείζει και τη φωνή του, την οποία παραλλάσσει μιμούμενος τους διάφορους χαρακτήρες, τις διάφορες ηλικίες, τους διάφορους γλωσσικούς κώδικες κάθε κοινωνικής και επαγγελματικής τάξης. Η φιγούρα, λοιπόν, αποτελεί την πρώτη ύλη, η οποία παράγει  τη σκιά, που πρωταγωνιστεί στο θέατρό μας. Θα αναφερθούμε, επομένως, τόσο στα είδη των φιγουρών, ανάλογα με το υλικό κατασκευής τους, όσο και στον τρόπο με τον οποίο τις δημιουργούμε. Είδη φιγουρών Μπορούμε να κατατάξουμε τις φιγούρες μας σε έξι είδη. Οι χαρτονένιες ...